تاریخچه:
بعد از جنگ جهانی دوم و اواسط دهه? 1950، آلمان غربی مانند دیگر کشورهای عضو ناتو و سازنده جنگافزار، به فکر تجهیز نیروهای نظامی خود با اسلحهای بودند که علاوه بر نیاز به خدمه? تکنفره (سلاح انفرادی) و خودکار و نیمهخودکار بودن و داشتن قدرت یک تیربار (مسلسل) و دقت یک تفنگ، قابلیت پشتیبانی از کالیبر نوع جدید ناتو «7?62 × 51» را داشته باشد. در ابتدا، آلمان قصد خرید مجوز ساخت سلاح افانفال (FNFAL) بلژیکی را داشت، اما پس از مخالفت بلژیک، پیشنهاد خرید یکی از طراحیهای شرکت ساخت سلاح اسپانیایی با نام ستمی (CETME) را ارائه کرد و سپس در سال 1959 شرکت هکلر و کخ (Heckler & Koch) آلمان غربی (واقع در اوبرندورف آم نکا) موفق شد تفنگ خودکار و نیمهخودکار ژ3 را به جهان عرضه کند.
استفاده کنندگان:
منطقه | نیروهای دولتی | غیر دولتی و یا غیرقانونی | |
---|---|---|---|
اروپای غربی | + | - | |
اروپای شرقی | - | - | |
خاورمیانه و شمال آفریقا | + | * | |
جنوب صحرای آفریقا | * | * | |
آسیای مرکزی | - | - | |
آسیای جنوبی | * | + | |
آسیای شرقی | - | - | |
مناطق اقیانوس آرام | - | - | |
آمریکای شمالی | - | - | |
آمریکای مرکزی | + | + | |
آمریکای جنوبی | * | * | |
توضیح نشانهها: * استفاده کلی + استفاده? جزئی - استفاده نمیشود |
بیش از 45 سال است که سلاح ژ3 بعنوان سلاح سازمانی در اختیار ارتش و نیروهای مسلح ایران است. این سلاح در ابتدا بصورت تعداد محدودی توسط کارخانه هکلر و کخ تحویل ارتش ایران شد. سپس کارخانه اقدام به راه اندازی خط تولید این سلاح در صنایع مسلسلسازی ارتش (جنگ افزارسازی فعلی) کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، متخصصین آلمانی ایران را ترک کردند. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی و با هجوم مردم به کارخانه و اشغال آن بسیاری از مدارک فنی و ابزارهای تولید آن از دست رفت. سپس با تلاش متخصصین کارخانه، خط تولید بازسازی و راه اندازی شد. به دلیل استفاده از این سلاح در ارتش ایران و انعقاد پیمان سنتو بین 3 کشور ایران، ترکیه و پاکستان، این دو کشور نیز نسبت به انتخاب این سلاح برای نیروهای مسلح خود مبادرت ورزیدند. نمونههای جدید این سلاح مجهز به مکانیزم چکاننده 3 تیر نیز میباشد.
مشخصات تفنگ ژ3
ژ3 یک سلاح انفرادی است و دارای دو حالت خودکار و نیمهخودکار است. حالت خودکار به معنی شلیک پیوسته? مسلسلوار پس از یک بار مسلح شدن توسط انسان، و حالت نیمهخودکار به معنی شلیک یک تیر پس از مسلح شدن و سپس مسلح شدن به صورت خودکار و آمادگی برای شلیک دوبارهاست. ژ3 با فشار مستقیم گاز باروت بر آلات متحرکه مسلح میشود. به این معنی که پس از کشیدن ماشه و ضربه? چخماق به عقب گلنگدن و در نتیجه? آن ضربه? سوزن به چاشنی انتهای فشنگ، پس از انفجار باروت موجود در پوکه، تیر (مرمی) در اثر فشار گاز باروت به جلو پرتاب میشود و گاز باروت از طریق پوکه به سمت عقب، روی آلات متحرکه (که گلنگدن در آن قرار دارد) فشار وارد میکند و در نتیجه? این عمل، کل آلات متحرکه به سمت عقب رفته و عمل مسلح شدن به طور خودکار انجام میشود. تغذیه? ژ3 با خشاب 20 فشنگی از زیر قبضه تپانچهای انجام میگیرد. برگه ناظم آتش این سلاح دارای 3 وضعیت است؛ (بالا ضامن، وسط تک تیر، پائین رگبار). لوله? ژ3 با هوا خنک میشود.
دستگاه نشانهروی ژ3 دو نوع است:
الف – دستگاه نشانهروی مکانیکی: شامل مگسک ثابت و روزنه دید متحرک (طبلک برد) که روی طبلک برد متحرک از شمارههای 1 تا 4 مدرج شده و هر شماره نشانگر 100 متر است.
ب – دستگاه نشانهروی اپتیکی (دوربین): که توسط یک پایه استاندارد بر روی قبضه نصب میگردد و خود دوربین در دون نوع متفاوت (1 – دوربین دید در شب. 2 – دوربین معمولی) میباشد. این تفنگ در دو گونه قنداق ساخته میشود:
- قنداق ثابت چوبی و کائوچویی در مدل ژ3-آ3 (G3-A3)
- قنداق تاشو فلزی کشویی در مدل ژ3-آ4 (G3-A4)
مشخصات فنی
- کالیبر: 7?62 × 51 میلیمتر برابر با 0?308 اینچ (.308 in)
- وزن با خشاب فولادی پر و سرنیزه همراه غلاف آن: 4?96 کیلوگرم
- وزن بدون سرنیزه و خشاب: 4?200 کیلوگرم در نوع کامل آن با قنداق پلاستیکی و خشاب پر) 4?7 کیلوگرم
- وزن خشاب آلومینیومی: 130 گرم
- وزن خشاب فولادی: 260 گرم
- وزن فشنگ: 24 گرم
- طول تفنگ با سرنیزه: 124?6 سانتیمتر
- طول سلاح بدون سرنیزه: 102?6 سانتیمتر
- طول سلاح در حالت بسته: 84 سانتیمتر
- طول لوله: 45 سانتیمتر
- ظرفیت خشاب: 20 فشنگ
- تعداد و گردش خان: 4 عدد از چپ به راست با 1?5 دور گام.
- سرعت اولیه گلوله: 780 متر بر ثانیه
- نواخت تیر علمی: 500 الی 600 تیر در دقیقه
- نواخت تیر عملی: 120 الی 150 تیر در دقیقه
- برد مؤثر: 400 متر در حالت معمول و 600 متر با استفاده از دوربین
- برد نهایی:3750 متر
ابزارها و لوازم فرعی
مهمات
نارنجکهای تفنگی
نوع نارنجک | نشان و شکل | - | کاربرد |
---|---|---|---|
ضد تانک | به رنگ مشکی، دارای حرف روی بدنه | برضد ادوات زرهی دشمن | |
ضد تانک آموزشی | آبی رنگ، از جنس پلاستیک | برای تمرین پرتاب با تفنگ | |
اشکآور | به رنگ قرمز، اندازه? کوچکتر | در شهرها و جنگهای نزدیک به عنوان ضد شورش و عاملی برای پراکندگی دستهها | |
ضد نفر | به رنگ زرد، در بعضی موارد طوسی رنگ | پرتاب در سنگر، پرتاب به سوی نفر و دسته |
فشنگهای مخصوص
نوع فشنگ | نشان و شکل | - | کاربرد و توضیح |
---|---|---|---|
جنگی معمولی | رنگ اصلی فشنگ طلایی، دارای مرمی مسی رنگ و نوک تیز | فشنگ بسیار قوی برضد نفرات | |
رسام | نوک قرمز مرمی و یک حلقه در انتهای مرمی | ارسال علامت، ایجاد خط آتش برای راهنمایی دیگر تیراندازان | |
ثاقب | نوک سیاه رنگ مرمی | برضد نفرات و خودرو، قابلیت نفوذ در خودروهای زرهی سبک | |
آتشزا | نوک آبی در مرمی | برای اتش زدن انبارهای مهمات و یا پوشاک | |
آموزشی | وجود سوراخ روی پوکه | برای آموزش گذاشتن فشنگ در خشاب | |
فشنگ گاز (سهپر - فشنگ مشقی) | بدون مرمی، نوک فشنگ مشکی رنگ | آموزش نشانهگیری تیراندازی | |
فشنگ گاز (ششپر - مخصوص نارنجک) | بدون مرمی، نوک سبزرنگ | برای پرتاب نارنجکهای تفنگی | |
فشنگ مانوری | مرمی پلاستیکی آبی رنگ | عملیات ضد شورش و مانور | |
فشنگ شکاری | نوک مرمی تیز نبوده و صیقلی است | شکار حیوانات | |
فشنگ سر باز | بدون مرمی، نوک قرمز[5] | کاربرد آموزشی |