به گزارش گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس، شاید یکی از سلاح‌هایی که کاربران زیادی در سطح جهان دارد، سلاح «کلاشینکف» است؛ سلاحی که هر چند برای اولین بار در شوروی سابق تولید شد، اما بعد‌ها نسخه‌هایی از این سلاح پر کاربرد در کشور‌های دیگر حتی در جمهوری اسلامی ایران ساخته و مورد استفاده قرار گرفت.

به همین جهت برای آشنایی با این سلاح، گزارش کوتاهی از انواع مدل‌های کلاشینکف تهیه شده که در ادامه آمده است.

کلاشنیکُو (به روسی: ??????????) که در ایران کلاشینکف و به طور خلاصه کلاش نیز تلفظ می‌شود، خانواده‌ای از تفنگ‌های تهاجمی با «آتش تحت اختیار» است که شامل تفنگ AK-47 می‌شود؛ بنابراین AK مخفف ??????? ??????????? است (به فارسی آفتامات کلاشینکف) و عدد 47 نیز اشاره به سال 1947 که اسلحه مزبور در خط تولید انبوه قرار گرفت، دارد.

نام این سلاح برگرفته از نام طراح آن «میخائیل تیموفیویچ کلاشنیکُو» است و تولید انبوه آن نیز از سال 1947 در اتحاد جماهیر شوروی سابق آغاز شد و با توجه به سهولت استفاده و نگهداری، قدرت بالا، هزینه اندک تولید و دوام زیاد به محبوب‌ترین تفنگ تهاجمی دنیا تبدیل شد.

سلاح‌های آکا-ام (تولید شده در سال 1959 میلادی)، آکا-74 با کالیبر پایین‌تر 5/45 میلی‌متری (تولید در سال 1974 میلادی) و تایپ-56 مدل تولید چین آکا-47 از مشهورترین انواع کلاشنیکف هستند.

از زمان آغاز تولید این سلاح تاکنون بیش از 200 میلیون قبضه کلاشنیکف در شوروی و کشور‌های دیگر ساخته شده و بنابر آمار، مسلسل کلاشنیکف طی 50 سال گذشته بیش از بقیه انواع مسلسل‌ها، چه در دست انقلابیون و چه توسط نیرو‌های نظامی و امنیتی در جهان مورد استفاده قرار گرفته است.

آکا-47 که از فشنگ 39×7/62 استفاده می‌کند، توسط «میخائیل کلاشنیکف» در جریان جنگ جهانی دوم با الهام از اولین تفنگ تهاجمی جهان یعنی اس‌تی‌جی-44 طراحی شد و در سال‌های بعد تغییرات زیادی بر روی این سلاح صورت گرفت.

این تفنگ خشاب‌های 5، 10، 20، 30، 40 و 75 فشنگی دارد و با روش غیرمستقیم و با فشار گاز ناشی از انفجار باروت مسلح می‌شود و سیستم قفل گلنگدن آن از نوع چرخشی است. این سلاح در سه نوع با قنداق ثابت، تاشو از زیر، و تاشو از کنار ساخته می‌شود که نوع تاشو آن به سبب اشغال فضای کمتر و حمل آسان‌تر مورد توجه‌است و به سبب کوچکی و سبکی نسبی در جنگ‌های چریکی (پارتیزانی) کارایی دارد.

کالیبر اصلی آن 7/62 میلی‌متر است، ولی در کالیبر‌های دیگر نیز ساخته شده؛ بدنه آن از فولاد نرم ساخته بوده و دیگر بخش‌ها پرس‌کاری شده است، اما در سال 1959 ساخت نوع AKM آغاز شد که برخلاف مدل آکا-47 بدنه این سلاح ورقه پرسکاری بود و در بخش‌های دیگر تغییراتی نیز داده شد.

AKMS روسی

در این مدل، S آخر به خاطر قنداق تاشو بودن سلاح است که به تقلید از mp 44 نازی‌ها ساخته شد؛ البته akm مدل مدرنیزه شده ak 47 type 3 است که با تغییرات بوجود آمده، حدود نیم کیلو از وزن سلاح کاسته شد.

MPi-KMS72 آلمان شرقی

اسلحه MPi-KMS72 ساخت آلمان شرقی سابق که یک کپی از AKMS روسی محسوب می‌شود، از باکیفیت‌ترین مدل‌هایی است که کلاش به خود دیده و حتی مدل اصلی روس را به رقابت می‌طلبد؛ مشخصه اصلی این سلاح قنداق تاشو از بغل است که منحصر به این سلاح بوده البته بعد‌ها این نوع قنداق نیز توسط کشور‌های دیگر کپی شد.

PMKM لهستانی

این کپی از طرح کلاشنیکف یک کپی مستقیم و نزدیک‌ترین کپی به AKM اصلی روسی است، این مدل تفاوت خاصی با AKM نداشته و تنها راه آسان تشخیص آن خواندن علامت‌های جلوی برگه ناظم آتش است.

ak 47s چینی

این مدل از ak 47 type 3 توسط روس‌ها در چین راه اندازی و تحت لیسانس تولید شد؛ لذا تفاوت خاصی با مدل تایپ 3 ak 47 نداشت.

type 56 چین

اما پس از تولید AKM و جایگزینی ak 47‌ها با آن در ارتش شوروی سابق، چینی‌ها بدون اجازه شوروی سابق دست به کپی AKM زدند و تایپ 56 را پدید آوردند؛ به همین دلیل شوروی با آن‌ها قطع همکاری کرد و دیگر در تولید، کمکی به چینی‌ها نکرد.

پیش از این چینی‌ها اسلحه سیمینوف یا sks را نیز کپی کرده بودند و نام اون رو هم تایپ 56 گذاشتند، اما این کپی ناقص الخلقه از AKM، خیلی خوب از کار در نیامد؛ بنابراین تایپ 56 درحقیقت مخلوطی از akm و ak 47 قدیمی است که با کیفیت و ظرافت بسیار کمتری تولید شد.

نشانه مشخص آن هم سر نیزه خاصی است که در این اسلحه بکار رفته است.

aks چینی

تایپ 56 مدل قنداق تاشو از بغل یا همان تایپ 56 سری 2، محصول دیگری از کپی برداری ناقص چینی‌ها از تایپ 56 اولیه است؛ اما مدل دارای مشکلات جدی، نظیر کاور بسیار لق و بی کیفیت، نگه دارنده‌های پین بسیار بی کیفیت، مشکلات در چمبر و جا رفتن گلوله‌های مختلف بوده و همانند مدل اول تایپ 56 امکان نصب ترمز دهانه و یا شعله پوش روی آن وجود ندارد.

«مَعادی» مصری

یکی از کپی‌های پر کیفیت و خوب از سری کلاش در خاورمیانه، در مصر تولید می‌شود. این مدل که مَعادی (نام شرکت سازنده آن) نامیده می‌شود، کپی از AKMS روسی بوده، اما با قنداق تاشو از بغل به سبک MPi-KMS72 آلمانی با اندکی تفاوت در ظاهر.

PMK رومانیایی

رومانی به عنوان یکی از کشور‌های بلوک شرق از تجهیزات روسی زیادی استفاده می‌کرد لذا اسلحه کلاش نیز نزد این کشور بسیار محبوب بود؛ به همین خاطر رومانی چندین مدل با اقتباس از طرح این سلاح تولید کرد که نزدیک‌ترین آن‌ها به مدل اصلی akm همین مدل PMK است؛ ویژگی بارز این مدل فروارد گریپ چوبی یکپارچه با کاور لوله آن است که به کنترل پذیری سلاح کمک شایانی می‌کند.

مدل g این سلاح که در تصویر بالا دیده می‌شود، نمونه نیمه اوتوماتیک و بدون حالت رگبار این سلاح است.

m70 - b1 یوگسلاوی

این مدل که ساخت یوگسلاوی محسوب می‌شود نیز از جمله کپی‌های دیگری است که سازندگان آن، ایده کلی را از سری ak گرفته و بنا به نیاز‌های خود یک سلاح جدید تولید کردند؛ البته با وجود ترکیبات عجیبی که این سلاح دارد، بسیار پر کیفیت و از نمونه‌های قابل قبول کلاش است.

این مدل از بدنه‌ای بسیار نزدیک به تیربار rpk به جای بدنه فلزی معمول کلاش استفاده می‌کند که با ضخامت 1/5 میلیمتر بسیار محکم و قوی تر، اما به طبع بسیار سنگین‌تر است. این سلاح قابلیت شلیک نارنجک تفنگی را دارا بوده؛ به همین منظور یک سایت نشانه گیری نارنجک روی سیلندر گاز این سلاح نصب شده است.
مشخصه خاص و تفاوت‌های ظاهری این سلاح با مدل‌های دیگر کلاش قبضه تپانچه‌ای متفاوت، سایت نشانه روی نارنجک و کاور لوله چوبی بلندتر و با سه سوراخ است.

«تبوک» عراق

سلاح تبوک همان گونه که از ظاهر آن پیدا است یک کپی از مدل M70 ساخت یوگوسلاوی سابق است؛ این سلاح در صنایع «القادسیه» عراق تولید می‌شد که پیش از جنگ با ایران توسط شرکت «زاستاوا» یوگوسلاوی راه اندازی شده بود.

این سلاح هم بواسطه راه اندازی ماشین آلات تولید توسط شرکت اصلی سازنده M70 از کیفیت بالایی برخوردار بود و با توجه به استفاده از بدنه ضخیم و سنگین‌تر همانند ام 70 و rpk دوام پذیری به نسبت بهتری دارد.

AMD- 65 مجارستانی

مجارستانی‌ها از جمله کشور‌هایی بودند که تصمیم گرفتند از تصور کلی AK استفاده کرده و سلاح خاص خودشان را بر پایه آن طراحی کنند. نتیجه کار سلاح جالب amd 65 شد. این مدل به نوعی اولین مدل «کاربین» و کوتاه شده AK بود که بر خلاف طول معمول 3/16 اینچی لوله در سری AK، از یک لوله 5/12 اینچی استفاده می‌کند.

این سلاح جمع و جور بر خلاف دیگر AK‌های کوتاه شده که به سبب کوتاهی لوله و تغییرات در فشار گاز وارده به پیستون معمولا نیاز به وسیله دهانه مخصوص برای عملکرد مطمئن دارند از یک ترمز دهانه ساده استفاده کرده و مشکل خاصی در دوام پذیری ندارد.

این سلاح شهرت بدی به آسیب دیدن و خراب شدن در اثر ضربه در میاد نبرد دارد که می‌تواند ناشی از پیستون گاز بدون پوشش مناسب آن باشد. همچنین به علت نحوه قرار گیری سایت نشانه روی روی AK‌ها در وسط سلاح و ترکیب این موضوع با کوتاه‌تر شدن لوله، این سلاح از فاصله میان روزنه و مگسک (sight radius) کمی برخوردار است لذا امکان شلیک با دقت در فواصل بالا به راحتی با این سلاح فراهم نیست.

مدل pm md 63 رومانی

مدل ام دی 63 رومانی همانطور که در توضیح مدل AIM G این سلاح که نسخه نیمه اتوماتیک است توضیح دادیم، از کلاش‌های بسیار با کیفیت و با شباهت بسیار به مدل اصلی AKM روسی است. این مدل غیر از مواردی که از یک فروارد گریپ چوبی استفاده می‌کند، تفاوت ظاهری خاصی ندارد، اما معمولا چوب این کلاش‌های رومانیایی قرمز رنگ‌تر بوده و قسمت گلنگدن و بولت کریر آن رنگ و جنس کروم مانندی دارند.

زستاوا ام 92 یوگسلاوی

زاستاوا ام 92 از دیگر معدود مدل‌های 7/62 کلاش با لوله کوتاه شده است. این سلاح که تقلیدی از aks 74 u روسی است، اما در کالیبر 7/62*39 ساخته شده خیلی موفق نبوده که از دلایل مهم آن لگد بسیار شدید این سلاح به سبب کالیبر 7/62، لوله کوتاه و دقت کم سلاح است.

با توجه به موضوعاتی که در سطوح بالا ذکر شد، باید گفت که مدت‌ها است از مشهورترین اسلحه دنیا به عناوین مختلفی کپی برداری شده و ساخته می‌شود به نحوی که از زمان پیدایش اسلحه «کلاشنیکوف» تا به امروز، بیش از یکصد نسخه تقلبی ساخته شده که پروژه اکثر آن‌ها، شکست سنگینی را پذیرفته اند.